Performansa Dayalı Token Ekonomilerine Geçiş: Staking'den Katkıya Doğru

NodeOps'un kurucu ortağı ve CEO'su Naman Kabra tarafından kaleme alınan bu görüş yazısında, kripto para dünyasında staking kavramının evrimi ve token ekonomilerinin geleceği ele alınıyor. Yazıda, staking'in başlangıçta ağ güvenliğine katkı sağlamak amacıyla geliştirildiği, ancak zamanla sermayeye odaklanan bir yaklaşıma dönüştüğü belirtiliyor. Bu durumun, yüksek getirili teşvikler ve şişirilmiş emisyonlarla sonuçlandığı, ancak uzun vadede sürdürülebilir olmadığı ifade ediliyor.

Kabra, DeFi protokollerinin ve Layer 1 projelerinin kısa vadeli getiriler sunarak kullanıcıları çekmeye çalıştığını, ancak bunun gerçek değer yaratmaktan ziyade bir balon oluşturduğuna dikkat çekiyor. Yazıda, token ekonomilerinde daha sürdürülebilir bir modelin, performansa dayalı teşvikler üzerine kurulması gerektiği savunuluyor. Bu modelde, katılımcılar sadece tokenlarını kilitlemek yerine, ağa yaptıkları somut katkılar (örneğin, altyapı sağlamak, işlem yapmak, kullanıcıları dahil etmek) karşılığında ödüllendirilmelidir.

Yazıda, DePIN (merkeziyetsiz fiziksel altyapı ağı) ekosisteminde bu yönde adımlar atıldığına ve operatörlerin, token kilitlemek yerine, çevrimiçi kalma, güvenilirlik ölçütlerini karşılama gibi performans kriterlerine göre ödüllendirildiğine dikkat çekiliyor. Messari'nin 2023 raporundan alıntılarla, teşviklerin faydaya bağlanmadığı durumlarda katılımın nasıl çöktüğü örneklendiriliyor. Aave gibi gerçek fayda sağlayan protokollerin ise daha yüksek kullanıcı tutma oranlarına sahip olduğu belirtiliyor.

Kabra, token ekonomilerindeki başarısızlıkların temelinde tasarım hataları olduğunu ve kısa vadeli hedeflere odaklanmanın uzun vadeli sürdürülebilirliğin önüne geçtiğini vurguluyor. Çözümün, daha fazla token üretmek yerine, tokenları gerçek çıktılara bağlamak olduğunu belirtiyor. Gelecekte, tokenların sadece cüzdanlarda durmak yerine, değer yaratma ile senkronize hareket etmesi gerektiği savunuluyor. Yazı, performansa dayalı, dinamik, hesap verebilir ve birleştirilebilir token ekonomilerinin, hype'ın kaybolup emisyonların tükendiği zaman ayakta kalacağını ifade ederek son buluyor.