Kripto Dünyasında Yeni Bir Dönem: Kurumsal Layer-1'ların Yükselişi ve Etkileri

aPriori'nin kurucusu Ray Song, kripto para piyasalarında gözlemlenen yeni bir eğilimi değerlendiriyor: Büyük şirketlerin, Stripe ve Coinbase gibi, kendi Layer-1 (L1) blockchain'lerini geliştirmesi. Bu durum, kripto dünyasında önemli bir dönüşüm yaratıyor. Uzun yıllar boyunca, L1 tercihleri, Ethereum'un composability'si, Solana'nın hızı ve Cosmos'un egemenliği gibi faktörlere göre şekilleniyordu. Ancak, artık bu seçimler daha stratejik bir hal alıyor. Şirketlerin kendi blockchain'lerini oluşturması, L1'leri artık nötr bir oyun alanı olmaktan çıkarıp, rekabet avantajı sağlayan bir 'kale' haline getiriyor.

Örneğin, Stripe'ın Paradigm ile ortaklaşa geliştirdiği ödeme odaklı Layer-1'i 'Tempo', öngörülebilir ücretler, deterministik işlem süreleri ve rakipsiz satıcı dağıtımı gibi avantajlar sunuyor. Bu, geleneksel finans piyasalarındaki clearing ve settlement süreçlerindeki hakimiyeti kripto dünyasına taşıyor. Bu durum, izinsiz (permissionless) ve izinli (permissioned) blockchain'ler arasında belirgin bir ayrım yaratıyor. İzinli L1'ler, kurumsal uyumluluk ve geniş dağıtım avantajları sunarken, izinsiz L1'ler ise gerçek inovasyonun gerçekleştiği ortamı temsil ediyor.

Song'a göre, kurumsal L1'ların yükselişi, kripto-yerel projelerin rekabetini zorlaştırsa da, aynı zamanda yeni fırsatlar da sunuyor. Şirketlerin yapamayacağı veya yapmak istemeyeceği alanlarda (gizlilik özellikleri, hızlı DeFi yenilikleri, token ekonomisi deneyleri gibi) kripto-yerel projeler öne çıkabilir. Ayrıca, belirli bir kullanıcı kitlesine hitap eden (gizlilik odaklı, DeFi meraklıları, bölgesel adaptasyon) vizyonlar, kurumsal L1'lere karşı rekabet avantajı sağlayabilir. Bu yeni dinamikler, likidite haritasını da değiştirecek. Stripe'ın Tempo'su gibi platformlar, yüksek hacimli, öngörülebilir akışlar sağlayarak düşük riskli getiri stratejileri için uygun bir zemin hazırlayabilirken, izinsiz dünyada volatilite ve asimetrik fırsatlar devam edecektir. Sonuç olarak, bu iki dünyanın birbirini tamamlaması ve değerin bu dünyalar arasında nasıl hareket ettiğini anlamak, yatırımcılar ve geliştiriciler için önemli bir avantaj olacaktır.

Sonuç olarak, Stripe'ın Tempo hamlesi, temel katmanın stratejik bir öneme sahip olduğunu gösteriyor. Piyasada, 'rayları' kontrol edenlerin zamanla 'marjları' da kontrol edeceği düşünülüyor.